ΠΡΟΣ: τον Υπουργό Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού κ. Γιώργο Σταθάκη

ΘΕΜΑ: Ποιες οι ενέργειες για το θέμα του μετρό Θεσσαλονίκης και τι αληθεύει για τo αποθεματικό;

Το μετρό Θεσσαλονίκης αποτελεί, σήμερα, το μεγαλύτερο δημόσιο έργο της χώρας, με προϋπολογισμό πάνω από ένα δις. Ευρώ, στα χαρακτηριστικά του οποίου συμπεριλαμβάνονται 9,6 χιλιόμετρα γραμμής, με δυο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς και 13 σύγχρονοι σταθμοί, 18 υπεραυτόματοι συρμοί και αμαξοστάσιο έκτασης 50.000 τ.μ.

Αποτελεί έργο πνοής και αναγκαία προϋπόθεση για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της Θεσσαλονίκης και της ανάδειξής της σε σύγχρονη μεγαλούπολη, καθώς με τη λειτουργία του μετρό εκτιμάται ότι θα εξυπηρετούνται, καθημερινά, 250.000 επιβάτες και θα μειωθούν κατά 200.000 οι μετακινήσεις με Ι.Χ. στην πόλη.

Δυστυχώς, αυτό το έργο πνοής έχει φθάσει, σήμερα, να θυμίζει «Γεφύρι της Άρτας», καθώς, οκτώ χρόνια περίπου μετά την έναρξη λειτουργίας των πρώτων εργοταξίων στην οδό Εγνατία, το έργο έχει προχωρήσει ελάχιστα, με πραγματικά μεγάλους χαμένους τους πολίτες της Θεσσαλονίκης, τους εργαζόμενους στο μετρό και τους καταστηματάρχες στον άξονα κατασκευής.

Ως λόγοι της καθυστέρησης καταγράφονται:

1. Αρχαιολογικές ανασκαφές: Αδυναμία πρόβλεψης ημερομηνίας ολοκλήρωσης των αρχαιολογικών ανασκαφών, αλλά και εκτίμησης του όγκου εργασιών και της εκτιμώμενης δαπάνης γι αυτές, σε Βούλγαρη, Νέα Ελβετία (όπου και το αμαξοστάσιο του μετρό). Ιδιαίτερα γνωστό έγινε το θέμα με τα ευρήματα στο σταθμό Βενιζέλου, όπου οι αρχαιολογικές εργασίες έχουν διακοπεί εδώ και περίπου δυόμισι χρόνια (λόγω διαδοχικών υπουργικών αποφάσεων, αλλά και προσφυγών του δήμου Θεσσαλονίκης).

2. Απαλλοτριώσεις: Ειδικά στο εργοτάξιο της Βούλγαρη η καθυστέρηση παράδοσης μετρά επτά έτη (υπήρχε πρόβλεψη παράδοσης για τον Μάρτιο του 2008) λόγω απαλλοτριώσεων, αλλά και από την προβληματική αρχική χωροθέτηση λόγω σεισμικού ρήγματος που βρέθηκε εκεί. Προβλήματα απαλλοτριώσεων εξακολουθούν να υπάρχουν και στο τμήμα της σήραγγας από τη Νέα Ελβετία προς το Αμαξοστάσιο.

3. Προβλήματα στη διάτρηση σηράγγων: Στο σταθμό Ανάληψης δεν υπήρχε ο απαιτούμενος χώρος για κατασκευή διαφραγματικών τοίχων, μειώθηκε το πλάτος του, οι διατρητικές μηχανές (μετροπόντικες – TBM) υποχρεώθηκαν σε ακινησία επί δυόμισι χρόνια, αποσυναρμολογήθηκαν και στάλθηκαν στη Νέα Ελβετία για να αρχίσει εκ νέου η διάνοιξη από την αντίθετη κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα ήταν να επιτείνεται η κωλυσιεργία και η στασιμότητα.

Στην πραγματικότητα, σήμερα το έργο είναι «νεκρό» μετά το κλείσιμο των κατασκευαστικών εργοταξίων, τις αρχαιολογικές εργασίες να οδηγούνται σε οριστική διακοπή και την πρόθεση της κοινοπραξίας να απολύσει τους 106 εργαζόμενους στον αρχαιολογικό τομέα, καθώς έχουν εξαντληθεί οι πόροι της αρχικής και της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης για αρχαιολογικές εργασίες με τους εργαζόμενους να τίθενται άμεσα σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας με μία ημέρα την εβδομάδα.

Ενώ το έργο παραμένει «παγωμένο», βρίσκεται σε εξέλιξη διαιτησία μεταξύ της Αττικό Μετρό Α.Ε. και της αναδόχου κοινοπραξίας για δεκάδες διαφορές. Στα πλαίσια αυτά ήδη στις 2 Δεκεμβρίου, η πρώτη απόφαση διαιτησίας ακύρωσε τη μονομερή, από την εταιρεία Αττικό Μετρό, επέκταση του χρονοδιαγράμματος του έργου, με αποτέλεσμα στις 17 Δεκεμβρίου ο εργολάβος να έχει ζητήσει και επισήμως τη διάλυση της σύμβασης.

Η αβεβαιότητα ως προς την απεμπλοκή του έργου και ο κίνδυνος μη ολοκλήρωσης των εργασιών που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ μέχρι το τέλος του 2015 εγκυμονούν τον κίνδυνο να αναγκαστεί το ελληνικό δημόσιο να επιστρέψει κονδύλια που αγγίζουν το μισό δισ. Ευρώ, ενώ παράλληλα να απενταχθούν από το ΣΕΣ (2014-2020) οι δύο εργολαβίες που είχε εντάξει σ’ αυτό η προηγούμενη κυβέρνηση, μία για τη βασική γραμμή και μία για την επέκταση προς Καλαμαριά. Αυτά προκύπτουν από επιστολή, που έλαβε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας.

Κατόπιν αυτών, ερωτάται ο αρμόδιος υπουργός:

1. Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεστε να αναλάβετε για την επίσπευση της υλοποίησης του έργου. Ειδικότερα πώς προτίθεστε να αντιμετωπίσετε τις διαφορές μεταξύ της Αττικό Μετρό και της αναδόχου κοινοπραξίας;
2. Υπάρχει πλέον χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου μετά τις τελευταίες διαιτητικές αποφάσεις και ποια μέτρα θα λάβετε προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος οριστικής παύσης του έργου;
3. Έχετε απαντήσει στην αναφερόμενη επιστολή της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Επιτροπής της Ε.Ε. προς τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και με ποιο τρόπο αναφορικά με το ενδεχόμενο υποχρέωσης επιστροφής κονδυλίων του ΕΣΠΑ και απένταξης των δύο νέων εργολαβιών που εντάχθηκαν στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2020);
4. Ποια μέτρα θα ληφθούν για την εξασφάλιση της συνέχισης των συμβάσεων των εργαζομένων στο μετρό μετά την άρνηση της κοινοπραξίας να υπογράψει την δεύτερη Συμπληρωματική Σύμβαση του έργου;
5. Σε ποια μέτρα θα προβείτε για την προστασία των καταστηματαρχών που πλήττονται δεδομένης της μακρόχρονης καθυστέρησης στην κατασκευή του έργου;

Αθήνα 19 Μαΐου 2015

Ο ερωτών βουλευτής

Σταύρος Καλαφάτης