Τη λήψη μέτρων ενάντια στη διάδοση των fake news και την οργανωμένη παραπληροφόρηση των πολιτών, ιδίως ενόψει ευρωεκλογών, αναδεικνύει με ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο Σταύρος Καλαφάτης, βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης και αν. Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, τονίζοντας την ανάγκη συμμετοχής της Ελλάδας στις συστηματικές προσπάθειες που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Επισημαίνει ότι, ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, παρουσίασαν στις 5 Δεκεμβρίου σχέδιο δράσης για την επίσπευση των προσπαθειών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ όσο και των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης που προέρχεται τόσο από το εσωτερικό της ΕΕ όσο και από πηγές εκτός των συνόρων της. Και προσθέτει ότι οι Υπουργοί Εξωτερικών των χωρών μελών της Ένωσης δήλωσαν τη στήριξή τους στο σχέδιο και υπογράμμισαν την ανάγκη συντονισμένης δράσης.
Ο κ. Καλαφάτης ερωτά τους Υπουργούς Εξωτερικών και Ψηφιακής Πολιτικής σε ποιες ενέργειες έχει ή πρόκειται να προβεί η ελληνική κυβέρνηση ώστε να συμμετέχει αποτελεσματικά η Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άλλα κράτη μέλη για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού. Ακόμη ερωτά αν έχει οριστεί το εθνικό σημείο επαφής το οποίο θα συμμετέχει στο σύστημα ταχείας ειδοποίησης της ΕΕ, που θα δημιουργηθεί το Μάρτιο. Και τέλος αν υπάρχει σχεδιασμός συγκεκριμένων δράσεων για την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στο φαινόμενο της παραπληροφόρησης και αν έχουν οριστεί εκπρόσωποι της Ελλάδας που θα συμμετέχουν στο εκλογικό δίκτυο συνεργασίας της ΕΕ, το οποίο προβλέπεται να ξεκινήσει τις εργασίες του τέλη Ιανουαρίου.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΡ. ΠΡΩΤ. 5084/28-1-2019
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ
- ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
- ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
ΘΕΜΑ: Αναγκαία η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης σύμφωνα με το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2019, η Επιτροπή της ΕΕ και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, παρουσίασαν στις 5 Δεκεμβρίου σχέδιο δράσης για την επίσπευση των προσπαθειών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ όσο και των κρατών μελών για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης που προέρχεται τόσο από το εσωτερικό της ΕΕ όσο και από πηγές εκτός των συνόρων της. Πρόσφατα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 21ηςΙανουαρίου, οι υπουργοί εξωτερικών δήλωσαν τη στήριξή τους στο σχέδιο και υπογράμμισαν την ανάγκη συντονισμένης δράσης.
Το σχέδιο δράσης επικεντρώνεται μεταξύ άλλων, στην ανάγκη βελτίωσης του εντοπισμού φαινομένων παραπληροφόρησης, στη συντονισμένη αντίδραση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών, καθώς και στην ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση της ανθεκτικότητας των πολιτών σχετικά με την παραπληροφόρηση
Παράλληλα, προτείνει συγκεκριμένα μέτρα, στα οποία περιλαμβάνονται η δημιουργία συστήματος ταχείας ειδοποίησης, η ενίσχυση με επιπλέον προσωπικό και εργαλεία ανάλυσης δεδομένων των Ειδικών Ομάδων Στρατηγικής Επικοινωνίας και της Μονάδας Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών της ΕΕ καθώς και η αύξηση των πόρων που διατίθενται γι’ αυτόν το σκοπό.
Όσον αφορά την ευασθητοποίηση των πολιτών, το σχέδιο δράσης προβλέπει ότι τα όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη θα προωθήσουν το γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας με τη βοήθεια ειδικών προγραμμάτων, ενώ αναφέρεται επίσης ότι θα δοθεί στήριξη στις εθνικές διεπιστημονικές ομάδες ανεξάρτητων ελεγκτών γεγονότων και ερευνητών για να εντοπίζουν τυχόν εκστρατείες παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στο πλαίσιο συνεργασίας των θεσμικών οργάνων της Ένωσης με τα κράτη μέλη προτείνονται μέτρα, που πρέπει να ληφθούν άμεσα από τα κράτη.
Συγκεκριμένα, ενόψει της δημιουργίας του συστήματος ταχείας ειδοποίησης ως τον Μάρτιο του 2019, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίσει ένα σημείο επαφής, που θα συμμετέχει στο σύστημα και μέσω του οποίου θα μπορούν τα κράτη να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με ξένες εκστρατείες παραπληροφόρησης και να συντονίζουν την αντίδρασή τους.
Συγχρόνως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της παραπληροφόρησης, ενώ στο πλαίσιο της εβδομάδας για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο του 2019, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα στηρίξει τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε επίσης ένα ευρωπαϊκό εκλογικό δίκτυο συνεργασίας, το οποίο θα συνέλθει για πρώτη φορά στα τέλη Ιανουαρίου 2019 και ζήτησε από τα κράτη μέλη να ορίσουν τους εκπροσώπους τους για το δίκτυο αυτό το συντομότερο δυνατόν.
Κατόπιν τούτων
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί
1. Σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί ή πρόκειται να προβείτε ώστε να συμμετέχει αποτελεσματικά η Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άλλα κράτη μέλη για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη;
2. Έχει οριστεί το εθνικό σημείο επαφής και ποιο πρόκειται να είναι αυτό, το οποίο θα συμμετέχει στο σύστημα ταχείας ειδοποίησης της ΕΕ,που θα δημιουργηθεί τον Μάρτιο;
3. Υπάρχει σχεδιασμός συγκεκριμένων δράσεων για την ευαισθητοποίηση των πολιτών απέναντι στο φαινόμενο της παραπληροφόρησης και την παιδεία στα μέσα επικοινωνίας;
4. Έχουν οριστεί εκπρόσωποι της Ελλάδας που θα συμμετέχουν στο εκλογικό δίκτυο συνεργασίας της ΕΕ, το οποίο προβλέπεται να ξεκινήσει τις εργασίες του τέλη Ιανουαρίου;
Αθήνα, 28 Ιανουαρίου 2019
Ο ερωτών βουλευτής
Σταύρος Καλαφάτης