Κυρίες και Κύριοι
Η αξιέπαινη συνεργασία τόσων επιστημονικών φορέων για τη διεξαγωγή της σημερινής ημερίδας για τον πλημμυρικό κίνδυνο στην Ελλάδα, από μόνη της, υποδηλώνει την πολυπλοκότητα και τον πολυπαραγοντικό χαρακτήρα του θέματος.
Αν προσθέσουμε την πολιτική και νομοτεχνική διάσταση του ζητήματος, τότε έχουμε μπροστά μας ένα τεράστιο παζλ πληροφοριών, προϋποθέσεων, τεχνικών λεπτομερειών και κανονιστικών διατάξεων.
Ένα παζλ που στα μάτια του μη ειδικού μέσου πολίτη φαντάζει αδιανόητα περίπλοκο.
Και γι` αυτό συνήθως βαρετό. Μέχρι τη στιγμή που έρχεται μια καταστροφή, μια τραγωδία, για να κάνει κοινό κτήμα τη σημασία του.
Η πρόκληση για όλους εμάς που έχουμε ευθύνη να κρατάμε ενωμένα τα κομμάτια του παζλ και να βλέπουμε ολόκληρη την εικόνα, είναι να θυμόμαστε πάντα τις ζωές που αυτή αφορά.
Κατά μία έννοια, όσο πιο βαρετή – μακριά από την επικαιρότητα – μένει η δουλειά μας για τον πολύ κόσμο, σημαίνει πως τόσο πιο αποτελεσματικοί είμαστε, τόσο περισσότερες καταστροφές έχουμε προλάβει, πριν συμβούν.
Διότι τα εργαλεία υπάρχουν κυρίες και κύριοι.
Χάρη σε μια συστηματική δουλειά που έγινε προηγούμενα χρόνια, η Πολιτεία είχε και έχει στη διάθεσή της, περισσότερα θεσμικά και χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε μαζί με τα επιστημονικά εργαλεία και το έμψυχο δυναμικό που εσείς εκπροσωπείτε, να γίνει αποτελεσματικότερη στην πρόληψη του κινδύνου.
Κάποια από τα εργαλεία αυτά, τα γνωρίζω καλά, γιατί οικοδομήθηκαν την περίοδο που είχα την τιμή να είμαι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Με τον νόμο 4528 του 2014 προχωρήσαμε τον εξορθολογισμό και την απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τα υδατορέματα, αντιμετωπίζοντας τη μέχρι τότε σύγχυση αρμοδιοτήτων και μια σειρά προβλημάτων εφαρμογής.
Χαίρομαι που έστω και με καθυστέρηση, η σημερινή κυβέρνηση αναγνώρισε τη χρησιμότητά του, εκδίδοντας την αναγκαία εφαρμοστική ΚΥΑ τον Ιανούαριο του 2017.
Δεν μπορώ δυστυχώς να πω το ίδιο για το σχέδιο νόμου που είχαμε ετοιμάσει για την προστασία των υδατορεμάτων, και το οποίο αφέθηκε στις καλένδες μετά την αλλαγή της κυβέρνησης το 2015.
Παραδώσαμε έτοιμο και σε φάση υλοποίησης το σχέδιο για τη δασοπροστασία και τη καταπολέμηση της λαθροϋλοτομίας. Και ευτυχώς οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, προσαρμόστηκαν έγκαιρα για την υλοποίησή του, που συνεχίζεται ως σήμερα χωρίς παρεμβάσεις.
Με το νόμο 4178 υιοθετήθηκε απαγόρευση τακτοποίησης αυθαιρέτων σε ρέματα, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων με αυστηρούς όρους.
Θα θυμίσω επίσης, ότι τον Δεκέμβριο του 2012 για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας το ΥΠΕΚΑ δημοσίευσε την Προκαταρτική Εκτίμηση Κινδύνων Πλημμύρας για όλη τη χώρα.
Βάσει αυτής, το 2014 υπεγράφησαν οι πρώτες συμβάσεις για τα Διαχειριστικά Σχέδια Κινδύνων Πλημμύρας για τα Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας, όπου γίνεται μελέτη όλων των αναγκαίων έργων.
Η κυβέρνηση της ΝΔ προέβλεψε και ενέκρινε χρηματοδότηση 8,5 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση των σχεδίων αυτών.
Τη συνέχεια την ξέρουμε. Το χρονοδιάγραμμα υπογραφής και των υπολοίπων συμβάσεων ανατράπηκε στις αρχές του 2015 και η υλοποίηση μπήκε σε φάση ατέρμονης καθυστέρησης.
Η κομισιόν είχε θέσει αρχικά ως προθεσμία το 2015 για την ολοκλήρωσή τους και αργότερα έδωσε καταληκτική ημερομηνία τον Μάρτιο του 2016.
Ακόμη και σήμερα όμως, με ευθύνη της κυβέρνησης δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Κάποιοι θα ρωτήσουν: Αν είχαν γίνει αυτά θα είχαμε αποφύγει την τραγωδία της δυτικής Αττικής; Ή άλλες τραγωδίες και καταστροφές σε άλλες περιοχές, όπως εδώ κοντά μας στη Μηχανιώνα, ή στον Έβρο;
Θα μπορούσα να πω πολύ περισσότερα, για πόρους εκατομμυρίων που δεν αξιοποιήθηκαν εγκαίρως, για σπατάλη χρόνου σε νομοθετικές εκκρεμότητες, για την ανάγκη συνταγματικά ορθής απλοποίησης των διαδικασιών δημοσίων έργων υποδομής, για τον κατά περίπτωση ρόλο της Αυτοδιοίκησης και για το συχνό φαινόμενο της απόστασης μεταξύ λόγων και έργων.
Αφενός δεν θέλω να μακρηγορήσω.
Αφετέρου, δεν νομίζω ότι ο στόχος της σημερινής ημερίδας, είναι να αναζητήσουμε ευθύνες για καταστροφές που έγιναν. Αλλά να αναζητήσουμε την ευκαιρία να αντλήσουμε και να αξιοποιήσουμε επιστημονική γνώση και εμπειρία, ώστε να μην επιτρέψουμε να επαναληφθούν.
Σας ευχαριστώ