«Οφείλουμε να στερήσουμε από ανάλγητους εργοδότες τη δυνατότητα απόλυσης μιας νέας μητέρας, επειδή είναι …θετή! Η μάνα που επιλέγει να αγαπήσει και να μεγαλώσει ως δικό της, το παιδί που έχει γεννήσει μια άλλη γυναίκα, δεν είναι λιγότερο μητέρα, από εκείνη που ευλογήθηκε με τη δυνατότητα να τεκνοποιήσει. Και δεν νοείται να υπάρχει νόμος που την βλέπει ως μάνα …β’ διαλογής, άρα και το υιοθετημένο τέκνο της, ως παιδί β΄διαλογής.»
Τα παραπάνω τονίζει ο Βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης της Ν.Δ. Σταύρος Καλαφάτης, καλώντας με σχετική ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εργασίας, να διορθώσουν ένα νομοθετικό σφάλμα διατύπωσης που επιτρέπει την απόλυση μιας νέας μητέρας από την εργασία της, αν είναι θετή και όχι βιολογική μητέρα. Πρόκειται για τη διατύπωση του άρθρου 15 του Ν.1483/1984, που απαγορεύει την καταγγελία της σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της τόσο κατά την εγκυμοσύνη, όσο και για χρονικό διάστημα ενός χρόνου από τον τοκετό, χωρίς καμία αναφορά στις θετές μητέρες, που με σειρά άλλων νομοθετημάτων, έχουν όλα τα δικαιώματα σε γονικές άδειες και άλλα μέτρα προστασίας της μητρότητας που προβλέπονται και για τις βιολογικές μητέρες.
«Τόσο η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, όσο και η Ελληνική Νομοθεσία… ως επί το πλείστον, προστατεύουν τη μητρότητα και τα παιδιά, είτε υπάρχει βιολογική σχέση, είτε σχέση βασισμένη στην πλήρη υιοθεσία», επισημαίνει ο κ. Καλαφάτης. «Αυτό το …ως επί το πλείστον, πρέπει να εξαλειφθεί, με την κατάργηση μιας αρνητική εξαίρεσης, που δεν πιστεύω πως αντικατοπτρίζει το πνεύμα του νομοθέτη, αλλά αποτελεί μια νομοθετική παράλειψη, που επιτρέπει ελάχιστες –θέλω να πιστεύω- αλλά απάνθρωπες αποφάσεις σε βάρος γυναικών, που αγωνίστηκαν για το δικαίωμά τους να προσφέρουν την αγάπη τους και τη θαλπωρή τους, σε ένα παιδί.»
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ
ΠΡΟΣ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
6760 05/07/2016
ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ
- ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
- ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΘΕΜΑ: Δικαιώματα προστασίας θετών μητέρων από απόλυση
Με την καθιέρωση του θεσμού της πλήρους υιοθεσίας, βάσει των διατάξεων του νέου Οικογενειακού Δικαίου, το θετό τέκνο εξομοιώνεται πλήρως με γνήσιο κατιόντα του θετού γονέα. Υπεισέρχεται δηλαδή σε θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που αυτό συνεπάγεται.
Η εξομοίωση με τα βιολογικά τέκνα, η πλήρης ένταξη δηλαδή του υιοθετημένου παιδιού στη θετή οικογένεια, επέρχεται όταν τελεσιδικήσει η απόφαση για την υιοθεσία, η οποία και θεωρείται ως ημερομηνία απόκτησης τέκνου.
Κύρια άλλωστε αποστολή της υιοθεσίας είναι η προστασία και η προαγωγή των υλικών, ηθικών, ατομικών και κοινωνικών συμφερόντων του υιοθετημένου.
Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί υιοθεσίας ανηλίκων που κυρώθηκε με το Ν.1049/1980, ορίζει πως η υιοθεσία αναγνωρίζει στο υιοθετούμενο παιδί έναντι του υιοθετούντος γονέα όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχει και το βιολογικό τέκνο έναντι των γονέων του.
Στο ίδιο πνεύμα, η Οδηγία 96/34/ΕΚ του Συμβουλίου της 03-06-1996 σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο για τη γονική άδεια, που συνήφθη με την Unicef, τη CEEP και τη CES και η Οδηγία 97/75/ΕΚ που την τροποποιεί, εκφράζοντας την αρχή του κοινοτικού δικαίου περί συμφιλιώσεως της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, προβλέπει τη χορήγηση γονικής άδειας σε όλους τους εργαζόμενους, αναγνωρίζοντας το ατομικό δικαίωμα και για τους γονείς που αιτούνται γονικής άδειας λόγω υιοθεσίας παιδιού.
Ο Έλληνας νομοθέτης, στην προσπάθεια του να ενσωματώσει τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης περί υιοθεσίας ανηλίκων, τις Κοινοτικές Οδηγίες αλλά και να εξειδικεύσει τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 21 παρ.1 Σ, που θέτει τη μητρότητα και την παιδική ηλικία υπό την προστασία του Κράτους, διασφάλισε την προστασία της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας με πληθώρα νομοθετημάτων.
Ο Ν.3655/2009 επί παραδείγματι, ρυθμίζει ζητήματα σχετικά με τη χορήγηση ειδικών αδειών και αδειών προστασίας μητρότητας για μητέρες που απασχολούνται σε επιχειρήσεις με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου, αντιμετωπίζοντας τους θετούς γονείς όπως και τους βιολογικούς.
Κι άλλα νομοθετήμα ή υπουργικές αποφάσεις επεκτείνουν την προστασία στους θετούς γονείς και κατ’επέκτασιν στα υιοθετημένα παιδιά, συνυφαίνοντας εκείνο το συνεκτικό πλέγμα προστασίας που δημιουργεί η αναγνώριση και η κατοχύρωση των απαράγραπτων ατομικών τους δικαιωμάτων.
Παρά ταύτα, η γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρου 15 Ν.1483/1984, ο οποίος απαγορεύει την καταγγελία της σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της τόσο κατά την εγκυμοσύνη, όσο και για χρονικό διάστημα ενός χρόνου από τον τοκετό, δεν αναφέρεται στις θετές μητέρες.
Το αποτέλεσμα είναι οι θετές μητέρες, καίτοι αυτονόητα δικαιούνται όπως οι βιολογικές μητέρες να διατηρούν τις θέσεις εργασίας τους κατά το χρονικό αυτό διάστημα, ούτως ώστε απερίσπαστες να αφοσιωθούν στην ανατροφή των παιδιών τους, στερούνται της προστασίας του νόμου.
Αυτό όμως πλήττει κατάφωρα την Αρχή της Ισότητας του άρθρου 4 παρ.1 του Συντάγματος, καθώς οι θετές μητέρες υφίστανται πρόδηλα άνιση μεταχείριση, ενώ τελούν υπό την ίδια πραγματική και προσωπική κατάσταση με τις βιολογικές μητέρες. Άνιση ως εκ τούτου, πρέπει να θεωρείται και η αντιμετώπιση των υιοθετημένων έναντι των βιολογικών τέκνων. Ούτε υπάρχει ειδικός λόγος γενικότερου δημοσίου συμφέροντος να δικαιολογεί την εξαίρεση αυτή.
Το δικαίωμα προστασίας των θετών μητέρων από σύμβαση ή σχέση εργασίας πηγάζει, αναγνωρίζεται και κατοχυρώνεται από πληθώρα εθνικών, κοινοτικών και υπερνομοθετικών διατάξεων. Η προάσπισή του δε, είναι συνταγματική επιταγή του άρθρου 21 παρ.1 Σ σε συνδυασμό με το άρθρο 4 παρ.1 Σ.
Κατόπιν των ανωτέρω
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1.Προτίθεστε να προβείτε άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες ώστε νομοθετικά να κατοχυρωθεί πλήρως το δικαίωμα προστασίας και των θετών μητέρων από απόλυση, ειδικά για το χρονικό διάστημα που τάσσει το άρθρο 15 Ν.1483/1984 για τις βιολογικές μητέρες;